Wat heeft de gemeente ervoor gedaan?

Cultuur

In 2021 bleef Gouda uitvoering geven aan de uitgangspunten en ambities uit de huidige Cultuurnota “het culturele vermogen van Gouda”. Samen met de Goudse culturele partners werkte de gemeente aan een verbreding van cultuurparticipatie en –educatie voor alle inwoners in de stad. Omdat dit bijdraagt aan een gezonde, toekomstbestendige culturele infrastructuur. Om de infrastructuur verder te verstevigen, zijn de grote culturele organisaties continu in ontwikkeling om alle doelgroepen te blijven aanspreken en prikkelen. Naast de reguliere activiteiten, is de C4 ook een belangrijke partner voor Gouda750. Samen pakken zij in 2022 uit met drie mijlpalen in het feestjaar, waarvoor de voorbereidingen al in volle gang zijn. Ook veel andere culturele organisaties starten de komende periode met het maken en ontwikkelen van plannen voor Gouda750.

Verder zette Gouda in 2021 in op kennismaking met cultuur in het onderwijs door middel van het vernieuwde programma Cultuureducatie met Kwaliteit. Hiertoe is voor de periode 2021- 2024 een nieuw regionaal plan geaccordeerd en heeft het Rijk hiervoor de maximale subsidie toegekend. Het penvoerderschap is voor deze periode in handen van de Cultuureducatiegroep. Hiermee verwacht Gouda een inhoudelijke kwaliteitsslag te realiseren. De relatie met het sociaal domein is verder doorontwikkeld om deze specifieke doelgroepen te bereiken en te helpen met bijvoorbeeld het bouwen en houden van een sociaal netwerk en zelfexpressie.

Evaluatie Cultuurnota en opstellen uitgangspunten voor toekomstige beleidsperiode
In november 2021 is teruggeblikt op de cultuurnota “Het culturele vermogen van Gouda”, die is vastgesteld voor de periode 2018- 2022. Een overzicht hiervan is aan de gemeenteraad gezonden, samen met de eerste beleidsvoornemens voor de nieuwe beleidsperiode. Aan de hand daarvan wordt de Cultuurnota samen met veld herijkt.

Coronamaatregelen Cultuur
De coronacrisis heeft in 2021 stevige effecten gehad op de culturele sector in Gouda. Vanuit de gemeente hebben we het culturele veld het afgelopen jaar op meerdere manieren ondersteund: door het verstrekken van huurkortingen en praktische ondersteuning bij het scannen van de coronatoegangsbewijzen. Ook zijn er in 2021 twee tranches in het kader van de “Tijdelijke subsidieregeling Covid-19 schade culturele sector Gouda 2020-2021” beschikbaar gesteld. Eind 2021 werd duidelijk dat ook in 2022 nog ondersteuning noodzakelijk zal zijn. Om dit mogelijk te maken is in december 2021 de tijdelijke subsidieregeling geactualiseerd en is er een voorstel aan de raad voorgelegd over het beschikbaar stellen van de Rijksmiddelen voor ondersteuning van de culturele sector.

Urban curator
De Urban Curator heeft in 2021 het werk voortgezet en het netwerk verder uitgebouwd. In het oog springende projecten waar de Urban Curator een grote rol in speelt zijn “ De Goudse Iconen” en de tentoonstelling “Met andere ogen”. Bij beide projecten zijn Gouwenaren met uiteenlopende achtergronden betrokken en hebben actief deelgenomen aan de culturele inkleuring van de stad. Het voortzetten van de Urban Curator in de komende jaren is een van de beleidsvoornemens van het college bij de herijking van de cultuurnota.

Cultureel ondernemerschap
In 2021 is veel gevraagd van het culturele ondernemerschap in Gouda. Met de coronamaatregelen was het noodzakelijk om zeer kosten efficient te werken om verliezen zoveel mogelijk te beperken. Daarnaast hebben organisaties steeds op zeer korte termijn geschakeld om, binnen de geldende maatregelen, Gouwenaren van cultureel aanbod te voorzien.

Culturele organisaties zijn aangesloten bij het initiatief “Spot on Gouda”, waarbij Gouda op de kaart wordt gezet voor de zakelijke dienstverlening. Ook participeert de culturele sector in de nieuwe binnenstad ondernemersvereniging, de SBG.

De werkzaamheden voor het verbouwen van de 2^e etage en de verduurzaming van de hele Chocoladefabriek zijn in volle gang. Oplevering wordt medio 2022 verwacht.

Onderhoud kunst openbare ruimte

Kunst in de openbare ruimte wordt periodiek onderhouden door de Kunstwacht. Hierbij is gestreefd naar een goede balans tussen tijdig en kwalitatief goed onderhoud en beheersbaarheid van de kosten. In het kader van Gouda750 zijn in 2021 voorbereidingen getroffen om te zorgen dat de kunst in de openbare ruimte er weer netjes bij staat. Deze werkzaamheden ten aanzien van schoonmaak en klein onderhoud zijn begin 2022 daadwerkelijk uitgevoerd.

Museum Gouda
Museum Gouda is gehuisvest in een monumentaal pand dat eigendom is van de gemeente. Het pand kent een aantal knelpunten die belemmerend (kunnen) werken voor de uitvoering van de museale taken conform landelijke richtlijnen. Denk hierbij aan de klimaatbeheersing ten behoeve van de museumstukken en toegankelijkheid. In 2021 is onderzoek gedaan naar maatregelen om de toegankelijkheid te verbeteren. De rapportage bevat enkele concrete voorstellen om de toegankelijkheid van het museum te optimaliseren. In afstemming met het museum wordt bezien welke technische maatregelen in 2022 zullen worden getroffen.

Project Zuidelijk Stationsgebied
Voor het nieuwe kunstwerk in het project Zuidelijk Stationsgebied is in overleg met de aangewezen kunstcommissie een opdracht- uitvraag uitgezet. Uit de inschrijvingen is een ontwerp geselecteerd en is de opdracht verstrekt om het ontwerp verder uit te werken. Dit proces loopt. Na definitieve instemming van de kunstcommissie kan het kunstwerk worden vervaardigd en geplaatst. Hierbij wordt waar mogelijk aansluiting gezocht met de programmering van Gouda750.

Sport

Sport en bewegen leveren een bijdrage aan de bevordering van maatschappelijke participatie en betrokkenheid, van een actieve, gezonde levensstijl en van (het behoud van) een goede gezondheid. Ook in 2021 heeft de gemeente verdere uitvoering gegeven aan de uitgangspunten en ambities uit de sportnota “Sport en bewegen in Gouda 2022”. Het Gouds Sportakkoord is daarin nog meer de rode draad geworden. Samen met uitvoeringspartner SPORT.GOUDA is gewerkt aan een toekomstbestendig aanbod van sportvoorzieningen, vitale sportverenigingen, het stimuleren van sport in de buitenruimte en de inzet van sport en bewegen voor het sociaal domein en kwetsbare doelgroepen. In 2021 sprongen daarbij vooral in het oog: de vaststelling van de nota Ruimte voor sport in Gouda, de verlenging van de Sportimpulsregeling voor de jaren 2022 en 2023 en de verdere voorbereidingen voor de komst van sport- en beweegvoorzieningen in Westergouwe.

Uitvoering Gouds Sportakkoord

Het Sportakkoord is in 2021 een niet meer weg te denken begrip in de Goudse sport geworden. Er zijn in het afgelopen jaar weer diverse aanvragen ingediend en gehonoreerd. Zo zijn zes verenigingen aan de slag samen met SPORT.GOUDA en NOC*NSF aan de slag gegaan met een traject clubkadercoach. Daarbij wordt aan een structuur binnen een vereniging gewerkt waarin trainers en coaches zowel sportinhoudelijk als pedagogisch en didactisch bekwaam zijn, een belangrijk element in een veilige sportomgeving. Verder zijn diverse trajecten in het kader van het Sportakkoord in gang gezet, zoals een onderzoek naar de behoeften van jongeren op het gebied van urban sports en de wijze waarop de vechtsport in Gouda beter georganiseerd kan worden. Begin 2021 startte ook de samenwerking met het landelijke Volwassenenfonds. De Rabobank ondersteunde het project met een extra financiële bijdrage, maar het aantal inwoners dat ermee geholpen kon worden, bleef nog beperkt tot enkele tientallen. Dat kwam door de coronamaatregelen die sporten bij een vereniging een groot deel van het jaar zeer lastig maakte. Met de komst van het Preventieakkoord (waarvan de uitvoering ook bij SPORT.GOUDA is belegd), is er een belangrijke twee-eenheid ontstaan op het gebied van sport, bewegen en gezonde leefstijl. Ten slotte werd de Sportimpulsregeling verlengd voor de jaren 2022 en 2023, zodat aanvragen voor ontwikkeling van sport- en beweegaanbod voor kwetsbare doelgroepen ook de komende twee jaren weer gedaan kunnen worden.

Opstellen en uitvoeren Nota sportaccommodaties
In oktober 2021 stelde de gemeenteraad de nota ‘Ruimte voor Sport in Gouda – Een goede match’ vast. In deze nota zijn ambities opgenomen voor de komende tien jaar. Speerpunten zijn meer variatie in het aanbod van gymzalen en meer aandacht voor sporten en bewegen in de openbare ruimte (‘de stad als sportveld’). Daarnaast is er uitvoerig aandacht voor duurzaamheid, optimaal gebruik van de sportparken en veiligheid, inclusiviteit & gezondheid. In het kader van de nota werd een extern onderzoek uitgevoerd naar de tarieven die we in Gouda hanteren. Het onderzoek wees uit dat er geen aanleiding is de tarieven te herzien. In 2021 vonden diverse renovaties plaats in de buitensport. Zo werd bij de hockeyvereniging een veld volledig vernieuwd, kreeg de honk- en softbalvereniging een nieuwe slagkooi en de rugbyclub nieuwe ledverlichting. Meest bijzondere project was de renovatie van het hoofdveld van voetbalvereniging ONA waar het veld werd voorzien van een waterberging.

Evaluatie dienstverleningsovereenkomst
De bestaande DVO tussen gemeente en Sport. Gouda loopt tot en met 2022. In 2021 is de DVO geëvalueerd. In het najaar is een evaluatiedocument opgesteld waaruit bleek dat er geen aanleiding was om de DVO niet te verlengen. De samenwerking tussen gemeente en SPORT.GOUDA is de afgelopen jaren alleen maar verbeterd en de zeer regelmatig terugkerende ambtelijke en bestuurlijke overleggen zorgen voor een transparante en constructieve samenwerking. Er is overeenstemming over een klein aantal benodigde aanpassingen die in 2022 meegenomen worden wanneer de DVO verlengd wordt.

Doorontwikkeling Sportraad
De op te richten Goudse Sportraad wordt de opvolger van de VGSO en gaat de gemeente adviseren bij strategische sportkwesties. De Sportraad vertegenwoordigt daarbij niet alleen de belangen van sportverenigingen, maar ook van anders of niet-georganiseerde sporters. In 2021 heeft de werkgroep een notitie opgesteld waarin uitvoerig beschreven is hoe de Sportraad gaat functioneren, wat haar rol wordt en op welke manier zij opkomt voor de belangen van sport en bewegen in Gouda. Een kwartiermaker is vervolgens aan de slag gegaan met het verder uitwerken van een profiel van de sportraadleden en het voorbereiden van een wervingsprocedure. In 2022 wordt de Sportraad daadwerkelijk geïnstalleerd.

Sport en bewegen in Westergouwe
Een sportzaal en een multifunctioneel sportveld maken onderdeel uit van het voorzieningencluster Westergouwe, waarvan ook kind centrum De Ontdekkingsreizigers, een multifunctionele ontmoetingsruimte en circa 40 sociale huurwoningen deel uitmaken. De sportzaal en het multifunctionele sportveld beginnen al duidelijk vorm te krijgen, op papier. De sportzaal wordt op een zodanige wijze ingericht dat er volgens de modernste manieren bewegingsonderwijs kan worden gegeven. En net als de sportzaal wordt het buitenveld een echte eyecatcher. Beide voorzieningen leveren een belangrijke bijdrage aan het realiseren van de ambitie om van Westergouwe een écht beweegvriendelijke wijk te maken.

Ook elders in de stad wordt gewerkt aan de komst van buitensportvoorzieningen. Zo werden in het Anne Frankplantsoen diverse beweegtoestellen geplaatst.

Corona

Net als het jaar ervoor stond 2021 voor een groot deel in het teken van corona. De sport zat een flink deel van het jaar op slot en de periodes waarin er wel gesport kon worden, gebeurde dat veelal met beperkingen. Zo moesten kantines dicht blijven, was publiek niet welkom of moest er op QR-codes gecontroleerd worden. Het vroeg veel van de flexibiliteit van sportverenigingen en sportondernemers. SPORT.GOUDA hield de informatie voor sportaanbieders op haar website steeds zo actueel mogelijk. Huurders van gemeentelijk sportvastgoed hebben we voor de periodes januari tot en met juni en vanaf eind november tot einde van het jaar een korting van 100% op de huur gegeven. In de laatste maand boden we ook ondersteuning bij de uitvoering van de controle op QR-codes.

Toerisme

De vrijetijdssector is ook in 2021 door de corona crisis zwaar getroffen. De gemeente heeft de sector onder andere gesteund door geen toeristenbelasting te heffen, geen precario voor de terrassen te heffen en een steunregeling voor de cultuursector uit te voeren.

De inzet vanuit toerisme was in 2021 vooral gericht op regionale doelgroepen, maar ook is landelijke en internationale aandacht gegenereerd samen met partners in de stad. Gouda kreeg opeenvolgende publicaties in onder andere Libelle, Margriet, Nouveau, Telegraaf, Villa d’arte en in december ook nog een prachtige foto van het stadhuis met de boom op het Instagram account van National Geographic met 45 miljoen volgers die meer dan 90.000 likes kreeg.

Door het jaar heen zijn op meerdere momenten multimediacampagnes ingezet om het publiek duidelijk te maken wat er coronaproof te doen was in Gouda en om op te roepen lokaal te kopen. Social media is een belangrijke manier om Gouda steeds weer onder de aandacht te houden. Zowel op Facebook als op Instagram heeft de VVV steeds meer volgers. Deze inzet is in lijn met de strategische visie Toerisme die de gemeente in 2019 heeft opgesteld met het toeristische werkveld.

Om inzicht te krijgen in het aanbod van vakantieverhuur in Gouda, is de huisvestingsverordening in 2021 gewijzigd. Vanaf 1 januari 2022 is een registratienummer nodig voor alle particuliere vakantieverhuur, inclusief bed & breakfast. Het is verplicht om het registratienummer te vermelden in elke publicatie of advertentie waarmee een woning wordt aangeboden voor toeristisch verblijf.

Zakelijk toerisme

Op 1 juli 2021 was de aftrap van Spot on Gouda en de website www.spotongouda.nl. Een samenwerking van 16 ondernemers op het gebied van zakelijk toerisme met als doel om Gouda te positioneren als de locatie voor vergaderingen, evenementen, congressen en verblijf. Het ontwikkelen van het zakelijk toerisme is ook van belang voor het verkrijgen van meer hotelkamers in Gouda, daarom ondersteunt de gemeente deze samenwerking. In het najaar is gestart met online campagnes om te wijzen op het aanbod in Gouda. Ook verwijzen de deelnemers actief naar elkaar. Door de lockdown eind 2021 is het maar een paar maanden mogelijk geweest het platform onder de aandacht te brengen.

Kaas

Cheese Valley is een succesvolle manier om Gouda als kaasstad, en als attractieve poort naar de regio, te profileren. De oprichting van de stichting en het daarmee verstevigen van de samenwerking met private partners heeft door Corona vertraging opgelopen. Wel is succes behaald met onder andere een campagne met Gault en Millau, de Belgische evenknie van de Michelin ster, een nieuwe meertalige website en folder en de vertegenwoordiging op de Masterly Beurs in Milaan. Daarnaast is Cheese Valley als beste voorbeeld gepresenteerd tijdens de UNWTO World Gastronomy beurs in Brugge. Ook is met succes subsidie aangevraagd voor projecten die in 2022 zullen starten. In samenwerking met de Cheese Experience, heeft Centric een augmented reality app ontwikkeld. Vanuit de Cheese Experience lopen bezoekers naar de Markt waar de app beleefd kan worden. Met behulp van deze app zijn de kaasmarkten daar het hele jaar door (virtueel) te beleven, ook als ze niet daadwerkelijk plaatsvinden.

Waterrecreatie

De vaarverbinding tussen de Reeuwijkse Plassen en Gouda kan aantrekkelijker worden gemaakt voor vaartoeristen en waterrecreanten door het elektrificeren van de sluis en bruggen op het vaartraject. Tevens kan het een eerste stap zijn bij het realiseren van het hele Rondje Rijn-IJssel. Door onderzoek zijn verschillende mogelijkheden van het elektrificeren van de monumentale sluis en bruggen in kaart gebracht. Het college van Gouda en het college van Bodegraven-Reeuwijk hebben een intentiebesluit genomen om, samen met andere betrokken partijen, de sluis en bruggen elektrisch te maken, ter cofinanciering van een eventuele bijdrage van de provincie Zuid-Holland. Er worden gesprekken gevoerd met betrokken partijen over de benodigde cofinanciering van het elektrificeren van de sluis en bruggen.

Samen met de vrijwilligers van het Gouds Sluiswachtersgilde zijn opnieuw de doorvaardagen georganiseerd, waarbij waterrecreanten onbeperkt heen en weer kunnen varen tussen de Reeuwijkse Plassen en Gouda. Met cofinanciering van de provincie Zuid-Holland is in 2021 het aantal doorvaardagen verdubbeld van twee naar vier zaterdagen.

Door de gemeenteraad is € 1.000.000 beschikbaar gesteld als reserve waterfonds. De kaders en richtlijnen om dit miljoen in te zetten worden momenteel ontwikkeld.

Stadsmarketing - Gouda 750

In 2021 is het programma voor de viering van 750 jaar stadsrechten verder vormgegeven conform de kaders die de stuurgroep Gouda750 heeft vastgesteld. Het wordt een feest voor, door én met de stad. Er is een communicatiecampagne opgestart om de stad bewust te maken van het naderen van de feestperiode en om vrijwilligers te werven. De zogeheten ‘opwarmers’ staan onder druk door de beperkingen door de coronamaatregelen.

Het programmateam stimuleert en ondersteunt organisaties bij de uitwerking van hun plannen. Het fonds Gouda750 geeft invulling aan haar inspanningsverplichting om de door de gemeente beschikbaar gestelde middelen te verdubbelen en zet actief in op het werven van middelen in de stad om deze toe te kunnen kennen aan projecten, ook met ondersteuning door het programmateam. De coronamaatregelen gaven beperkingen bij de fondsenwerving. De laatste aanvraagronde voor een bijdrage uit het fonds is in 2021 gesloten. Bij sommige projecten is de aanvraag vooralsnog aangehouden, omdat het fonds extra sponsorgelden moet werven om deze aanvragen te kunnen honoreren. Het fonds verwijst ook naar alternatieven, bijvoorbeeld de GoudApot.

De kansen door de viering van het feestjaar voor relatiebeheer worden aangegrepen en er wordt daartoe een stakeholderprogramma ontwikkeld. Gouda participeert in het samenwerkingsverband 1572 dat festiviteiten organiseert om de eerste vrije Statenvergadering in Nederland te herdenken. Vanuit Gouda750 wordt verbinding gelegd met dit initiatief. Bij het starten van de uitvoeringsfase van Gouda750 is de organisatie op capaciteit gebracht om de veelheid aan evenementenvergunningen die verwacht wordt in het feestjaar ordelijk te kunnen behandelen.

Binnenstad Gouda

De opgaven voor de binnenstad zijn in de afgelopen jaren sterk veranderd. Waar voorheen de nadruk lag op het organiseren van activiteiten en levendigheid in het hart van de stad, wordt de binnenstad in de laatste jaren geconfronteerd met complexe opgaven zoals de coronacrisis. Samen met de economische partijen in de binnenstad wordt uitvoering gegeven aan de opgaven en acties voor een aantrekkelijke, bruisende en economisch vitale binnenstad.

Aan de samenwerking tussen de gemeente en economische partijen in de binnenstad is een impuls gegeven, vernieuwd en versterkt. De binnenstad van Gouda kent relatief weinig leegstand. Samen met vastgoedeigenaren en makelaars in de binnenstad wordt overlegd over toekomstige oplossingen voor bestaande en eventuele nieuwe leegstand en andere thema’s van Binnenstadsmanagement.

Samenwerkingsovereenkomst binnenstad

De binnenstadondernemers hebben zich verenigd in een nieuwe organisatie, de SBG. Binnen de SBG worden de verschillende branches in de binnenstad vertegenwoordigd, namelijk detailhandel, horeca, filiaalbedrijven, vastgoed, cultuur en bedrijven.

In 2021 hebben deze economische partijen in de binnenstad en de gemeente een samenwerkingsovereenkomst getekend om zich gezamenlijk in te zetten voor de ontwikkeling van de binnenstad, waarbij ieder bijdraagt vanuit zijn of haar toegevoegde waarde, rol en verantwoordelijkheid. Hiertoe zijn de nodige acties en inspanningsverplichtingen geformuleerd. Er is meerjarig budget beschikbaar gesteld voor de uitvoering van de samenwerkingsagenda door een intensivering van de begroting 2021 en de meerjarenraming 2022-2024 in de kadernota. Op basis van de gemaakte afspraken is de inzet van de centrummanager die voor zowel de binnenstadondernemers als de gemeente werkzaam is, uitgebreid. Met cofinanciering van de provincie Zuid-Holland is Chainels als communicatieplatform tussen de economische partijen in de binnenstad geïntroduceerd.

Horecavisie
In het bijzonder voor de horecasector geven de coronamaatregelen onzekerheden en doet het inkomsten wegvallen. Veel horeca staan financieel onder druk. Om de financiële lasten voor horecaondernemers te verlichten zijn in 2021 geen toeristenbelasting en precariobelasting voor het plaatsen van een terras in rekening gebracht. Horecabedrijven mochten hun terras in de zomer tijdelijk verruimen. Vanwege de belangrijke rol die horeca speelt in de gastvrijheid en aantrekkelijkheid van de binnenstad is met de horecasector gewerkt aan het opstellen van een horecavisie die onder meer gaat over de ruimte voor vernieuwing van horeca-aanbod en het faciliteren van het bestaande aanbod.

Aanpak achterstallig onderhoud via subsidieregeling
De authentieke historische stad wordt in het kader van Gouda 750 versterkt en met prioriteit opgeknapt met de doelgerichte aanpak van achterstallig onderhoud en de gevelherstel. Hiervoor worden eigenaren actief benaderd.

Leegstand bestrijden en continueren uitvoering wonen boven winkels
Vele inspanningen zijn erop gericht om leegstand in de binnenstad te voorkomen en te bestrijden. De leegstandsverordening is in 2021 geëvalueerd. De verordening is een verrijking van het instrumentarium van het college. Het college wil de leegstand vooral sámen met pandeigenaren en -gebruikers te lijf gaan. Daarom wordt hard gewerkt aan het bestrijden van de leegstand door middel van het uitvoeren van de leegstandsverordening, persoonlijke gesprekken met pandeigenaren en een pand-voor-pandbenadering. Ook door het continueren van de regeling Wonen boven Winkels is ingezet op de veiligheid, levendigheid en de economische aantrekkelijkheid van het winkelgebied.

De leegstand (in vloeroppervlakte) in de binnenstad daalde in 2021 tot 7,5%. Sinds 2017 was het leegstandspercentage niet zo laag. Veel ondernemers hebben gebruik gemaakt van het uitstellen van het betalen van belasting, van de maatregelen van de Rijksoverheid en soms van het later betalen van de huur, waardoor de gevolgen van de coronacrisis mogelijk vertraagd zichtbaar worden in de leegstandcijfers.

In 2021 is een vereniging voor vastgoedeigenaren en makelaars in de binnenstad opgericht, de vereniging eigenaren VBG. De gemeente overlegt met de VBG, de SBG en de centrummanager over toekomstige oplossingen voor bestaande en eventuele nieuwe leegstand. De mogelijkheden en wenselijkheden bij transformatie naar bijvoorbeeld een maatschappelijke functie of woonfunctie worden daarbij ook bezien, evenals de omvang van het winkelgebied. Met het oog op de aantrekkelijkheid van het winkelgebied blijft het daarbij de voorkeur om publieke functies op de begane grond van de hoofdwinkelstraten te behouden.

Autoluwe binnenstad & Fietsen in de binnenstad
Bij de uitvoering van het Verkeerscirculatieplan werken we aan het terugdringen van gemotoriseerd verkeer in de binnenstad als belangrijke sleutel om de verblijfskwaliteit in de binnenstad te verbeteren. Naast het bestaande autovrije winkelgebied wordt ingezet op een autoluwe binnenstad met selectieve toegankelijkheid. In 2021 is besloten dat vanaf 2025 de binnenstad wordt ingericht als Zero-Emissiezone voor Stadslogistiek. Er wordt onderzoek gedaan naar een distributiehub. Bij een aantrekkelijke binnenstad horen ook goede fiets- en parkeervoorzieningen. Ook samen met de binnenstadondernemers wordt naar oplossingen gezocht voor de verschillende knelpunten bij het fiets parkeren in de binnenstad. Er wordt een parkeerstrategie ontwikkeld. Meer hierover onder het kopje “Uitvoeren van het mobiliteitsplan” in het programma Wonen en leefomgeving.

Meer groen in de binnenstad

Vergroening maakt de binnenstad niet alleen aantrekkelijker voor bewoners en bezoekers, maar is ook noodzakelijk voor het tegengaan van hittestress en wateroverlast. Door opwaardering van de openbare ruimte op verschillende plaatsen wordt er geïnvesteerd in een vitale binnenstad, bijvoorbeeld bij de herinrichting van de Agnietenstraat en Achter de Waag. Daarbij wordt ook meer groen gecreëerd. Bij de herontwikkeling van de zuidelijke kant van het stationsgebied is de openbare ruimte aan de Vredebest heringericht. Er wordt een route gerealiseerd die mensen via een ‘denkbeeldige’ rode loper vanuit het station direct naar de historische binnenstad brengt.

Evenementenbeleid

Het onvoorspelbare verloop van het Coronavirus zorgde herhaaldelijk voor aanpassingen in de overheidsmaatregelen. Dit vroeg veel van het incasseringsvermogen, doorzettingsvermogen en creativiteit van evenementenorganisatoren. Helaas konden in 2021 veel evenementen niet, of alleen in aangepaste vorm, doorgaan. De onvermijdelijke kosten zijn bij gesubsidieerde evenementen niet teruggevorderd. Koningsdag en Zotte Zaterdag zijn doorgegaan met een prachtig alternatief programma. Ook de intocht van Sinterklaas heeft op feestelijke wijze plaatsgevonden. Gouda bij Kaarslicht heeft een goed bekeken, stijlvolle uitzending verzorgd die bij TV West en bij RTV Gouwestad te zien was.

Cultuurhistorie

Gouda wil haar authentieke historische stad koesteren en versterken en zette daarom ook in 2021 in op vitaal en bruikbaar erfgoed. De aanpak van achterstallig onderhoud van monumentale en beeldbepalende panden in de binnenstad is daarin een belangrijke factor, evenals de maatschappelijke benuttig (via herbestemming) ervan. In 2022 (Gouda 750) staat de binnenstad er verzorgd bij. We spreken eigenaren van monumentale en beeldbepalende panden aan op hun verantwoordelijkheid en stimuleren hen om hun panden planmatig te onderhouden ter voorkoming van kostbare restauraties. De verduurzaming van de historische panden is belangrijk, maar vraagt bijzondere aandacht. Omdat de gewenste maatregelen soms op gespannen voet staan met het belang van de monumentwaarden en het beschermd stadsgezicht, maakt Gouda duidelijke richtlijnen over hoe de verduurzaming het beste kan worden vormgegeven.

Gevelherstel via subsidieregeling Gouda 750De authentieke historische stad wordt in het kader van Gouda 750 versterkt en met prioriteit opgeknapt met de doelgerichte aanpak van gevelherstel. Hiervoor werden eigenaren actief benaderd. Naast het feit dat hiervoor in 2021 39 subsidieaanvragen zijn ingediend, waren er diverse eigenaren die het noodzakelijke herstel zonder subsidie ter hand namen.

Stimuleren van duurzaamheid van het erfgoed

Met de inwerkingtreding van de Regeling Erfgoed en Duurzaamheid per 1 januari 2021 geeft Gouda op heldere wijze duidelijkheid over wat kan en niet kan, met ook veel ruimte voor vrijstellingen bij met name gemeentelijke monumenten en de beschermde binnenstad. Er is in 2021 voor alle daken in de binnenstad in beeld gebracht welke daken geschikt zijn voor zonnepanelen en waarom. Deze dakenkaart is direct te raadplegen via GIS-Gouda (module CHBK).

Ontsluiting informatie over de gemeentelijke regels en via internet Cultuurhistorische Basiskaart ‘afgerond’

Alle informatie met betrekking tot monumenten en binnenstad is in 2021 nóg eenvoudiger via de gemeentelijke website terug te vinden. Hoewel het vullen van de CHBK nooit af is, is afgelopen jaar de laatste fase van de opbouw van de CHBK in GIS Gouda afgerond; een belangrijke bron van informatie als het gaat om de geschiedenis en het erfgoed van Gouda. Dat wil zeggen dat “het grote verhaal” over de cultuurhistorische geschiedenis van Gouda staat, zowel voor intern, als voor extern gebruik.

Uitvoering en implementatie van de Visie op Historische Linten (‘Lintenvisie’)

In 2021 werd de Historische Lintenvisie opgesteld en vastgesteld door de raad. Deze zal nu verder worden uitgewerkt in het Omgevingsplan en ontsloten worden via de cultuurhistorische basiskaart.

Religieus Erfgoed (‘Kerkenvisie’)

Het verder tot stand brengen van de Goudse visie op religieus erfgoed via onderzoek en begeleiding van kerkgenootschappen en andere stakeholders, evenals het bevorderen van de onderlinge samenwerking is in 2021 afgerond met de publicatie van de Kerkenvisie en het ondertekenen van een afsprakenbrief. De beheerders en eigenaren van het religieus erfgoed van Gouda en de gemeente hebben afspraken gemaakt om zowel de gebouwen als de historische bezittingen zorgvuldig en duurzaam voor het nageslacht te bewaren. Maar ook om, wanneer dat mogelijk is, bijzonder bezit voor een groot publiek zichtbaar te maken.

Uitvoering van de Instandhoudingsregeling Erfgoed Gouda 2020

Deze vernieuwende subsidieregeling voor het onderhoud van gemeentelijke monumenten begint op gang te komen. Het subsidiëren van planmatig onderhoud heeft een omslag in het denken van de betrokken eigenaren tot gevolg. Het vraagt hen vooruit te kijken en dure restauraties te voorkomen door te werken met een meerjarenonderhoudsplan. In 2021 hebben zeven monumenteneigenaren een meerjaren-onderhoudsplan laten maken en een subsidieaanvraag ingediend om hun gemeentelijk monument planmatig in stand te houden.

Herbestemming en maatschappelijke benutting van erfgoed

De herbestemming en maatschappelijke benutting van erfgoed blijft van groot belang en vraagt creatieve oplossingen. De uitvoering ervan betreft hoofdzakelijk ambtelijke inzet die zich richt zich op het vinden van passende mogelijkheden en het ondersteunen van het ontwikkelproces. Daarnaast is het mogelijk om voor moeilijk te financieren, urgente, langdurig leegstaande objecten een laagrentende lening af te sluiten. Twee belangrijke en aansprekende voorbeelden van herbestemmingen zijn het vm. Weeshuis en de Gouwekerk met pastorie. In 2020 en 2021 is aan beide projecten hard gewerkt. Het voormalige Weeshuis, respectievelijk Gemeentebibliotheek werd tot Boutique hotel-restaurant getransformeerd en opende in mei 2021 haar deuren.

Helaas heeft de Coronacrisis bij de Gouwekerk geleid tot wegvallen van de beoogde gebruiker/koper. Medewerkers van met name Cultuurhistorie, Ruimtelijke Ordening zijn in samenwerking met Monumentenzorg-ODMH veelvuldig intensief betrokken bij de directe begeleiding namens de gemeente om ontwikkelaars te ondersteunen bij hun zoektocht en de (bouw)procedures waar ze mee te maken hebben. In 2021 is het overigens wel gelukt om voor de hoog-monumentale pastorie bij de Gouwekerk een passend bouwplan met appartementen te ontwikkelen. Dit plan zal in 2022 worden opgeleverd.
Niet onbelangrijk is ook de planvorming rond de “herleving” van het Stadhuis op de Markt. Na een vliegende start met de ideeënvorming in samenspraak met partijen in de stad, kon de raad eind 2021 kennis nemen van de houtskoolschets ‘Herleving Stadhuis Gouda’. De raad stelde in 2021 de kaders voor de herbestemming vast.